Nieprawidłowy montaż okien antywłamaniowych. Kto ponosi odpowiedzialność za wadliwy montaż?
Montaż okien antywłamaniowych powinien być wykonany zgodnie ze sztuką budowlaną oraz zalecaniami i instrukcjami producenta stolarki. Co jednak, gdy montaż okna jest wadliwy? Kto ponosi odpowiedzialność za nieprawidłowy montaż?
Przeciętny użytkownik często zapomina, że samo okno nie zabezpieczy przed włamaniem, jeśli nie jest prawidłowo zamontowane. Nieprawidłowy montaż może zostać wykorzystany przez włamywaczy. Można wyobrazić sobie sytuację, że właściciel domu instaluje okna o podwyższonej odporności na włamanie o wysokim standardzie. Złodziej jednak znajduje nietypowy sposób na sforsowanie stolarki. Wyjmuje po prostu całą ze ściany, pomijając wszelkie zabezpieczenia. Kto ponosi odpowiedzialność w takiej sytuacji? Producent, sprzedawca czy firma montująca okna?
Poniżej przedstawiono scenariusze, które pozwolą na przybliżenie kwestii odpowiedzialności za nieprawidłowy montaż okien antywłamaniowych.
Nieprawidłowy montaż – brak dołączonej instrukcji montażu
Sytuacja 1. założenia: okno ma certyfikat, jednak producent nie dołączył do niego instrukcji montażu i fachowiec zamontował je na oko.
Obowiązkiem producenta jest wydać instrukcję montażu okna. Wynika to z ogólnego obowiązku, jaki ciąży na producencie. Dokumenty dotyczące rzeczy sprzedanej stanowią przynależność takiej rzeczy, co oznacza że własność takich dokumentów jest przenoszona wraz z własnością rzeczy sprzedanej, chyba że w umowie określono inaczej.
Brak instrukcji montażu oznacza nienależyte wykonanie zobowiązania po stronie producenta i to on będzie zobowiązany do naprawienia szkody wynikłej z niedostarczenia instrukcji. Celem uwolnienia się od odpowiedzialności, producent powinien wykazać, że brak instrukcji montażu jest następstwem okoliczności, za które odpowiedzialności nie ponosi, np. instrukcja została wydana, jednak klient ją zgubił.
Nie oznacza to, że fachowiec, który wykonał nieprawidłowy montaż okien może się czuć całkowicie bezpieczny. W trakcie montażu okna powinien dochować należytej staranności, którą określa się przy uwzględnieniu zawodowego charakteru tej działalności. Jest to ocena staranności surowsza od staranności ogólnie wymaganej. W istotę działalności gospodarczej wkomponowane jest wymaganie posiadania niezbędnej wiedzy fachowej, obejmującej nie tylko czysto formalne kwalifikacje, ale także doświadczenie wynikające z praktyki zawodowej oraz ustalone zwyczajowo standardy wymagań.
Jeżeli zauważymy, że fachowiec działa niechlujnie, dobiera do montażu śruby według powiedzenia „byle się trzymało”, z pewnością możemy powiedzieć o braku zachowania należytej staranności. W takiej sytuacji może okazać się winny nieprawidłowego montażu okna i w następstwie wystąpienia szkody u klienta.
Nieprawidłowy montaż okien – niedbałość wykonawcy
Sytuacja 2. założenia: okno ma certyfikat, producent zapewnił instrukcję montażu, pomimo to fachowiec zamontował je na oko.
W przypadku, gdy producent dopełnił wszelkich niezbędnych formalności i okno nie jest wadliwe, ale zostało nieprawidłowo zamontowane, nie zważając na zalecenia i instrukcje producenta, fachowiec będzie jedyną osobą odpowiedzialną za wadliwy montaż okien. Z zastrzeżeniem, że wada nie wystąpiłaby, w przypadku montażu okna zgodnie z instrukcją załączoną przez producenta. Fachowiec podejmując decyzję, że zamontuje na oko, przejmuje na siebie pełne ryzyko wystąpienia wady wynikającej z tego montażu. W tej sytuacji tylko on będzie odpowiadać z tytułu rękojmi za wady fizyczne lub ponosić odpowiedzialność za nienależyte wykonanie umowy.
Nieprawidłowy montaż okien – niezgodność wyrobu z umową
Sytuacja 3. założenia: okno ma certyfikat i zostało zamontowane przez fachowca zgodnie z instrukcją producenta.
Jeżeli stwierdzono nieprawidłowy montaż okien antywłamaniowych przez fachowca, który postąpił według instrukcji otrzymanej od producenta, odpowiedzialność za wystąpienie wady ponosi producent. Powyższe stanowi o wystąpieniu wady fizycznej polegającej na niezgodności sprzedanego okna z umową. Jeżeli fachowiec zachował należytą staranność, a do wystąpienia wady nie przyczynił się klient, drogą eliminacji dochodzimy do producenta (sprzedawcy). W takim wypadku, kupującemu przysługują prawa wynikające z rękojmi za wady, tj. żądanie wymiany rzeczy na wolną od wad albo usunięcie wady. To producent będzie musiał wykazać, że wada wystąpiła na skutek okoliczności, za które on nie ponosi odpowiedzialności. Warto pamiętać, że strony mogą odpowiedzialność z tytułu rękojmi rozszerzyć, ograniczyć lub wyłączyć. Jednakże, gdy kupującym jest konsument, ograniczenie lub wyłączenie odpowiedzialności z tytułu rękojmi jest dopuszczalne tylko w szczególnych przypadkach.
Nieprawidłowy montaż okien – sforsowanie okna
Sytuacja 4. założenia: włamanie poprzez sforsowanie lub wymontowanie okna o konstrukcji POW.
Producent może ponieść odpowiedzialność za włamanie przez okno, które sprzedał, wyłącznie w przypadku, gdyby okazało się, że nie ma ono właściwości, o których zapewnił kupującego. Oznacza to, że jeżeli okno nie jest zgodne z normami lub gdyby producent oferował je w najwyższej klasie odporności, a wynik przeprowadzonych badań wskazałby, że okno takiej klasy nie ma, producent może zostać uznany za winnego niezgodności produktu z umową i ponieść odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną przez włamanie.
Wyobraźmy sobie sytuację, w której włamywacz sforsował okno o klasie odporności RC3, zamontowane zgodnie z instrukcją przez wykwalifikowanego pracownika. Na nagraniu z kamery znajdującej się w mieszkaniu widać, że włamywacz otworzył okno, używając płaskiego śrubokręta i siły fizycznej. Z łatwością jesteśmy w stanie stwierdzić, że okno nie ma właściwości odpowiednich dla tej klasy odporności i z dużym prawdopodobieństwem możemy wskazać producenta jako podmiot odpowiedzialny za wystąpienie szkody.
W sytuacji, gdyby pojawiły się wątpliwości, co do prawidłowości montażu okna, producent mógłby co najmniej przerzucić część swojej odpowiedzialności na montażystę lub na osobę, która dany montaż zleciła. Na przykład, jeżeli fachowiec użyłby do montażu okna dybli o średnicy mniejszej niż zalecana przez producenta, mógłby ponieść odpowiedzialność za nieprawidłowy montaż okna. W przypadku, gdyby klient miał świadomość, że okno o konstrukcji POW ma znaleźć się w miejscu, gdzie został stwierdzony słaby lub kruchy mur, co jest niezgodne z zaleceniami producenta, klient będzie odpowiedzialny za niewłaściwe wykorzystanie konstrukcji.
Każdy producent powinien określić szczegółowe właściwości techniczne muru, w którym ma zostać posadowione okno, a także dołączyć możliwie najbardziej szczegółową instrukcję, aby wykluczyć nieprawidłowy montaż okien. Ponadto zaleca się zawarcie w dokumentacji informacji o braku odpowiedzialności producenta za wadę wynikłą z niewłaściwego montażu okna, w tym umieszczenia okna w materiale innym niż zalecany przez producenta. Następnie, jeżeli np. zaczepy antywyważeniowe wymagają okresowej konserwacji, a klient takowej nie wykonywał, można również uznać, że przyczynił się on do wystąpienia szkody, jeżeli zaczepy okażą się wadliwe. Warto pamiętać, że jeżeli podczas montażu zostały stwierdzone warunki inne niż te, które rekomenduje producent (np. materiał muru nośnego), klient powinien na piśmie sporządzić oświadczenie o świadomym zleceniu montażu konstrukcji POW w materiale do tego nieprzeznaczonym. Będzie ono potwierdzeniem, że w przypadku, gdy włamanie nastąpi poprzez wyjęcie okna, odpowiedzialność poniesie (zaraz po włamywaczu) zleceniodawca.
