Szprosy. Rodzaje szprosów do okien. Wpływ szprosów na współczynnik przenikania ciepła dla szyby

Aby zwiększyć dekoracyjność okien, można zaopatrzyć je w szprosy (szczebliny) – listwy dzielące szybę na mniejsze fragmenty. Mogą być one wykonane z różnych materiałów (drewno, PVC, aluminium, włókno szklane), a ich kolor można dopasować do okien.

Szprosy, inaczej szczebliny, tj. listewki które dzielą powierzchnię okna na mniejsze części, tzw. kwatery. Historycznie stosowanie szprosów wynikało z ograniczeń konstrukcyjnych związanych z wielkością tafli szkła. Szyby produkowane kiedyś były dużo mniejsze, niż te które można wyprodukować obecnie. Dzisiaj szprosy są stosowane w oknach zabytkowych ze względu na wymagania konserwatorskie lub jako element dekoracyjny.

Układ szczeblin powinien być przemyślany, gdyż tylko wtedy będą wyglądać estetycznie i nie wpłyną negatywnie na oświetlenie wnętrz.

Rodzaje szprosów do okien

Dostępne są cztery rodzaje szprosów: konstrukcyjne, międzyszybowe, wiedeńskie (naklejane) i nakładane. Każdy z nich ma swoje plusy i minusy.

Szprosy konstrukcyjne – są wykonane z tego samego materiału co ramy okienne i mają podobne wykończenie. Ten typ szprosów stosuje się najczęściej na dużych powierzchniach okiennych (powyżej wysokości ok. 2,2 m i szerokości 1,5 m), aby szyba nie została uszkodzona pod wpływem naprężeń. Z drugiej jednak strony należy pamiętać, że im mniejsza szyba osadzona w szprosach, tym jest bardziej podatna na pękanie bądź rozszczelnienie połączeń obwodowych.

Minusem szprosów konstrukcyjnych jest to, że trudno je utrzymać w czystości ze względu na dużą ilość wystających elementów, na których szybko gromadzi się kurz. Trzeba dbać o nie bardziej niż o gładkie szyby.

Szprosy międzyszybowe – ten typ szprosów jest o tyle ciekawy, iż cała ich konstrukcja ukryta jest między szybami, przez co jest odporna na zabrudzenia. Budowa szprosów międzyszybowych ma określoną strukturę, w której ważne jest zachowanie odpowiednich odległości między szprosem a szybą (ok. 2 mm). Za utrzymanie tej wartości (dylatację) odpowiadają tzw. bumpony – przekładki dystansowe, wpływające na sztywność całej konstrukcji i zapobiegające „dzwonieniu” szyb pod wpływem drgań czy wiatru. Dylatacja pełni także inną funkcję – zapewnia miejsce dla ewentualnych odkształceń szprosów pod wpływem temperatury.

Szprosy wiedeńskie (naklejane) – wykonywane są głównie z tworzywa sztucznego, ale dostępne są także z drewna i aluminium. Są one najłatwiejsze w montażu – nakleja się je z jednej strony lub dwóch stron na szybę. Sposób ich mocowania jest prosty – do tego celu używa się miękkiego silikonu lub dwustronnej taśmy piankowej. Szprosy naklejane, podobnie jak konstrukcyjne, są trudne do utrzymania w czystości, ponieważ każdy ich element należy pojedynczo czyścić. Wymagają również konserwacji. Aby szprosy tego typu nie odkształcały się, ważne jest, by w przestrzeni międzyszybowej zastosowane były ramki dystansowe.

Szprosy nakładane – występują w postaci drewnianych zewnętrznych ramek, nadają się tylko do okien drewnianych. Odstają nieco od szyby, dlatego woda może swobodnie przepływać. Łatwo utrzymać je w czystości. Można je zdjąć podczas mycia szyb czy w czasie renowacji albo ewentualnie wymienić na nowe.

Wpływ szprosów na współczynnik przenikania ciepła dla szyby

Szprosy, w zależności od stopnia ich zagęszczenia i wymiarów, mogą znacznie podnosić wartość współczynnika przenikania ciepła Ug dla szyb. Im bliżej połączeń szyb z profilem, tym współczynnik ten jest mniej korzystny. Zatem im więcej podziałów szyby, tym jest ona chłodniejsza, wbrew temu co podają producenci, że wynosi ona 1,1 W/(m²K), gdyż wartość ta dotyczy środka szyby zespolonej.

Szprosy konstrukcyjne mają wartość współczynnika U taką jak ramy okienne. Podobnie jest w przypadku szprosów międzyszybowych ze względu na lepsze przewodzenie ciepła przez aluminium, z którego są wykonane. Nieinwazyjne pozostają jedynie szprosy nakładane lub naklejane.

Szprosy do okien - tak czy nie?

Za zastosowaniem szprosów może przemawiać gust inwestora lub decyzja konserwatorska. Dobrze wyglądają szczególnie w dużych i bardzo dużych oknach.

Jako wady szprosów należy wymienić:

• gorsza izolacyjność termiczna okien ze szprosami (nie dotyczy szprosów nakładanych i naklejanych)
• szprosy ograniczają dostęp do światła dziennego
• trudniejsze mycie okien
• okna ze szprosami są droższe