Wymiana okien dachowych - sposoby wymiany, instrukcja montażu
Warto wymienić stare okna dachowe na nowe, szczególnie jeżeli były montowane 20 lat temu. Wymianę okien dachowych można przeprowadzić w ramach termomodernizacji domu. Skłaniają do tego zarówno obowiązujące przepisy, jak i postęp technologiczny, który przełożył się m.in. na lepszą izolacyjność skrzydeł. W zależności od stanu konstrukcji, pokrycia i wnęki wykończeniowej wymiana okna dachowego może być przeprowadzona na różne sposoby.
Spis treści
- Zakres prac związanych z wymianą okien dachowych
- Wymiana okien dachowych - wymagania i opcje finansowania
- Rodzaje montażu okien dachowych
- Jak wymienić okno dachowe - instrukcja
Zakres prac związanych z wymianą okien dachowych
Zakres prac związanych z wymianą okien dachowych zależy od skali planowanej modernizacji budynku, a w związku z tym również od konieczności pozyskania odpowiednich pozwoleń. Inwestor może zdecydować się na pełną termomodernizację z remontem całego poddasza (wymiana pokrycia z uzupełnieniem bądź wymianą ocieplenia), a także zaplanowaniem nowych, łącznie ze zwiększeniem ich liczby.
Kolejną opcją jest wymiana okien dachowych i odnowienie wnęk wykończeniowych (tu można również zwiększyć ich powierzchnię), bez ingerencji w konstrukcję. Ostatnia możliwość, najmniej inwazyjna, to wymiana okien bez naruszania wnęk okiennych. Ten wybór jest zasadny, jeżeli konstrukcja dachu i izolacja termiczna są w dobrym stanie.
Wymiana okien dachowych - wymagania i opcje finansowania
Podstawowe wymagania dla stolarki budowlanej i przegród przezroczystych zawarte są w Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. Znajduje się tam zapis, że pomieszczenie przeznaczone na pobyt ludzi powinno mieć zapewnione oświetlenie dzienne, dostosowane do jego przeznaczenia, kształtu i wielkości. W odniesieniu do samych wyrobów stolarka okienna powinna charakteryzować się dobrą izolacją termiczną. Wynika to z dyrektywy 2010/31/UE, która wprowadziła te wymogi już w 2014 roku, a jej celem jest doprowadzenie do jak najmniejszego zużycia energii przez budynek. W przepisach tych znajdują się informacje o energii pierwotnej (EP), mówiącej o zapotrzebowaniach obiektu w tym zakresie, a także wymagania dotyczące wartości współczynnika przenikania ciepła U dla przegród zewnętrznych. W przypadku okien dachowych nie może on przekraczać 1,1 W/(m²K).
Obecne programy wsparcia finansowego, kierowane do inwestorów, mają na celu poprawienie parametrów energetycznych budynków. Obejmują one wymianę starych okien na nowe, o lepszych parametrach izolacyjnych. Wymienić tu można program Czyste Powietrze oraz termomodernizacyjną ulgę podatkową. W przypadku okien dachowych możliwe jest uzyskanie dofinansowania zarówno na stolarkę, system ciepłego montażu, jak i prace wykonawcze.
Rodzaje montażu okien dachowych
Montaż okien dachowych powinien być przeprowadzony zgodnie z instrukcją producenta wyrobów. Dokument ten jest on zobowiązany dostarczyć wraz z oknem bądź innymi elementami przewidzianymi do montażu (np. z kołnierzem) lub udostępnić na swojej stronie internetowej. W zależności od rodzaju konstrukcji oraz materiału, z którego wykonane są okna dachowe, występują różnice związane z ich instalacją, dotyczące systemu uszczelniania oraz sposobu osadzenia w połaci. Prace związane z montażem okien dachowych można podzielić na następujące etapy:
- przygotowanie otworu montażowego,
- przygotowanie okna,
- montaż ościeżnicy, a następnie skrzydła,
- kontrola poprawności instalacji i ewentualna regulacja ustawienia ościeżnicy,
- wykonanie obróbki okna z membrany,
- montaż akcesoriów i elementów uszczelniających,
- ułożenie pokrycia dachowego wokół okna.
Przed przystąpieniem do tego rodzaju prac należy pamiętać o odpowiednim przygotowaniu i kontroli stanu technicznego narzędzi, sprzętu do robót na wysokości, środków ochrony indywidualnej. Montaż okien dachowych można wykonać według kilku sekwencji rozwiązań: na krokwiach, łatach lub tzw. wymianach.
Montaż okien dachowych na krokwiach
Jest jednym z najprostszych sposobów instalacji okna, mieszczącego się między dwiema sąsiednimi krokwiami. Należy zwrócić uwagę (już na etapie doboru stolarki) na rozstaw tych elementów w konstrukcji dachu. Ważne, aby szerokość okien była o ok. 5 cm mniejsza niż ta odległość. Na ogół producenci oferują okna o wymiarach dopasowanych do powszechnie i standardowo stosowanych odstępów między krokwiami. W tej wersji montażu okno instaluje się za pomocą kątowników montażowych do krokwi, których rozstaw powinien być zbliżony do szerokości okna, może być też od niego większy od 1 do 5 cm (np. dla okna o szerokości 55 cm optymalny rozstaw krokwi wynosi 57–60 cm). W przypadku gdy dach ma inny rozstaw krokwi lub konstrukcję płatwiową, należy wykonać dodatkowe konstrukcje i na nich zamontować okno.
Montaż na łatach
Polecany, gdy szerokość stolarki jest znacznie mniejsza niż rozstaw krokwi. Okno mocuje się wówczas do łat przykręcanych do konstrukcji dachu. Ich zastosowanie daje możliwość dość prostego montażu, a także pozwala na przesuwanie okna w poziomie podczas jego umiejscawiania.
Montaż na wymianach
Umożliwia wstawienie okna szerszego niż rozstaw krokwi, ale wymaga wycięcia fragmentu jednej z nich. Obciążenie wynikające z masy stolarki jest przenoszone przez tzw. wymiany, czyli poziome belki usytuowane w odległości 30–50 cm od dolnej i górnej krawędzi stolarki. Ewentualny wymian powinien być tak umieszczony, aby można było wykonać górną szpaletę okna równolegle, a dolną prostopadle do podłogi.
Jak wymienić okno dachowe - instrukcja
Rozpoczynając wymianę okna dachowego, należy – przy zachowaniu odpowiednich wymiarów – wyciąć otwór tak, aby umożliwiał prawidłowe zawinięcie i zamocowanie folii, a także ściąć ranty dachówek znajdujących się bezpośrednio pod wykonanym otworem. Kolejnym krokiem jest przygotowanie produktu do instalacji – należy usunąć opakowanie zabezpieczające, wyjąć profile kryjące, zdjąć skrzydło z ościeżnicy oraz zdemontowaćlistwy ochronne.
Podczas wyjmowania skrzydła z ościeżnicy trzeba zachować szczególną ostrożność, aby go nie uszkodzić. W tym celu należy oprzeć okno dolną krawędzią na podłożu i lekko pochylić, a następnie otworzyć skrzydło, obrócić je do odpowiedniego kąta i wyciągnąć zgodnie z kierunkiem strzałki oznaczonej na instrukcji. Podczas tej czynności trzeba zwrócić uwagę na to, aby sworznie wysunęły się równocześnie z obu zawiasów – w przeciwnym razie może dojść do ich uszkodzenia. Jedna osoba podtrzymuje skrzydło i ościeżnicę we wspomnianej pozycji, druga musi przykręcać śruby blokujące o trzy obroty (zgodnie z ruchem wskazówek zegara) w sworzniach zawiasów.
Do boków ościeżnicy należy przykręcić załączone kątowniki montażowe w odległości 5–7 cm od jej naroża (tak, aby mijały łaty). Mocuje się w wyfrezowanych rowkach w zależnościod głębokości montażu okna w dachu N, V, J, do nich przyporządkowane są trzy wysokości kołnierzy N, V (–3 cm), J (–6 cm). Symbole N, V, J występują jako ostatnia litera w oznaczeniu kołnierza (np. Z 06 N).
Kątowniki muszą być ponadto tak przykręcone, aby umieszczona na nich cyfra odpowiadała grubości łaty oraz pokrywała się z rowkiem odpowiadającym wybranej głębokości montażu okna, która z kolei musi być zgodna z oznaczeniem na opakowaniu kołnierza. Kolejnym krokiem jest umieszczenie ościeżnicy w przygotowanym otworze w połaci dachu i jej wypoziomowanie.
Na tym etapie trzeba przymocować dolne kątowniki montażowe, a następnie można przystąpić do instalacji. Należy wstawić je do ościeżnicy – w tym celu trzeba uchwycić skrzydło (blachąokapową do góry i zewnętrzną stroną okna do siebie), stojąc wewnątrz pomieszczenia i trzymając je pionowo, włożyć od zewnątrz wystające sworznie w zawiasy ościeżnicy, przy czym obydwa sworznie muszą być w nich umiejscowione równocześnie, a następnie przykręcić śruby blokujące (o trzy obroty przeciwnie do ruchu wskazówek zegara).
Zamknięte okno powinno się wprowadzić do pozycji lekko uchylonej (ok. 5 mm) i sprawdzić,czy szczelina pomiędzy dołem ościeżnicy a dołem skrzydła jest jednakowa na całej szerokości. Jeśli nie, to należy podłożyć klin tworzywowy (dołączony do zestawu montażowego)pod lewy lub prawy górny kątownik montażowy (po stronie mniejszej szczeliny). Kolejnym krokiem jest zamknięcie okna i sprawdzenie, czy szczeliny pionowe pomiędzy skrzydłem a ościeżnicą są jednakowej szerokości na całej długości okna – jeśli nie, to należy przesunąć górę ościeżnicy w lewo lub prawo. Po wykonaniu powyższych czynności i weryfikacji szczelin – bocznych i dolnej, można już dokręcić resztę śrub montażowych w kątownikach.
Po zakończeniu regulacji należy zamocować folię dachową oraz rynienkę odprowadzającą wilgoć poza strefę okna. Folia stanowi istotny element zabezpieczenia zarówno samej stolarki, jak i tej strefy budynku przed wilgocią. Alternatywnym rozwiązaniem jest zastosowanie gotowego zestawu izolacyjnego.
Po zamontowaniu ramy okna i kontrolnym zestawieniu skrzydła można przystąpić do wykonania prawidłowego uszczelnienia ramy z dachem. Podstawowym elementem obróbki okna dachowego jest kołnierz uszczelniający, inny dla każdego rodzaju pokryć (np. dla płaskich, falistych, wysoko profilowych, blachy płaskiej, trapezowej lub panelowej).
Prace montażowe należy rozpocząć od dolnego elementu kołnierza i kolejno osadzać następne, aby woda spływająca z góry nie wpłynęła pod pokrycie. Kołnierz montuje się poprzez przybicie gwoździami do boku ościeżnicy (przy jego górnej krawędzi), następnie trzeba założyć dolny profil maskujący jej dół, przykręcić wkrętami nierdzewnymi i przyłożyć do pokrycia dachowego. Gumowy plisowany fartuch należy dopasować do kształtu pokrycia (dłonią lub młotkiem), przesuwając się od środka do boków. Następnie zakłada się boczne elementy kołnierza (przybija się je do boków ościeżnicy, zaś do łat paski blachy), a w dalszej kolejności – górne. Kliny uszczelniające trzeba przyciąć tak, aby nie przeszkadzały w układaniu pokrycia dachowego.
Producenci zalecają zastosowanie gotowych zestawów izolacyjnych, np. system XDP firmy Fakro. W przypadku tego rozwiązania dla każdego okna należy dobrać odpowiedni rozmiar zestawu XDP, który składa się z kołnierza paroprzepuszczalnego i materiału termoizolacyjnego z naturalnej, specjalnie impregnowanej wełny owczej.
