Montaż okien. Jak powinien wyglądać prawidłowy montaż okien?

Montaż okien to usługa, na którą składa się montaż oraz wykonanie zabudowy wokół okna na zewnątrz i od wewnątrz budynku. Każdy z tych trzech etapów prac jest zazwyczaj wykonywany przez trzy różne ekipy budowlane. Podpowiadamy na jakie błędy montażowe należy zwrócić szczególną uwagę.

Montażu okien powinien dopilnować architekt, ale nie zawsze tak jest. A tymczasem taki montaż obwarowany jest wymaganiami prawnymi zawartymi w Warunkach Technicznych, powinien też być wykonany zgodnie ze sztuką budowlaną.

Spis treści

1. Montaż okien zgodnie ze sztuką budowlaną - czyli jak?
2. Rodzaje montażu okien
3. Typowe błędy popełniane przy montażu wtórnym
4. Jak prawidłowo wykonać montaż wtórny?
5. Typowe błędy przy montażu pierwotnym okien
6. Inne błędy popełniane przy montażu okien i drzwi
7. Montaż okien standardowych, energooszczędnych i antywłamaniowych
8. Kiedy najlepiej wykonać montaż okien?

Montaż okien zgodnie ze sztuką budowlaną - czyli jak?

Bardzo często słyszymy od ekip montażowych „…od lat montujemy okna w ten sam sposób, i nic się z nimi nie dzieje.” Nie byłoby w tym nic złego, gdyby nie fakt, że świat idzie cały czas do przodu, a zgodność ze sztuką budowlaną, to przede wszystkim zgodność ze zmieniającymi się wraz z postępem technologicznym, przepisami prawa.

Z roku na rok mamy do czynienia z coraz nowocześniejszymi materiałami montażowymi, zmieniają się materiały ścienne. Na rynku okien mamy coraz większe przeszklenia, coraz cięższe konstrukcje. To powody, dla których ekipy montażowe powinny być na bieżąco szkolone, aby nie popełniać typowych błędów i pracować zgodnie ze sztuką budowlaną. Pełne wytyczne dotyczące, m.in. montażu okien znajdziemy, np. we wspólnym opracowaniu ift Rosenheim i instytutu RAL.

Rodzaje montażu okien

Montaż okien możemy podzielić na dwa rodzaje:

• Montaż wtórny, czyli wymiana okien w budynkach istniejących. Część prac odbywa się w obiektach, w których nikt nie mieszka, a część w obiektach zamieszkałych. W pierwszym przypadku czas nie odgrywa roli, w drugim już tak. Każdy oczekuje, że wymiana w obiekcie zamieszkałym odbędzie się szybko i czysto. Wielu dostawców okien obiecuje, że tak będzie. O ile czystość można zagwarantować, to szybka wymiana okien często oznacza niepoprawny montaż.
• Montaż pierwotny, czyli montowanie okien w nowych budynkach, popularnie nazywany - zamykaniem stanu surowego. Tu sprawa wydaje się być łatwiejsza - plac budowy, otwarte mury, pełny dostęp w obszarach pracy. Mimo to i w tym przypadku popełnianych jest wiele błędów.

Typowe błędy popełniane przy montażu wtórnym

• Brak punktowych odkrywek przed rozpoczęciem wymiarowania. Dzięki odkrywkom możemy sprawdzić co się kryje wewnątrz murów i do czego można zamontować nowe okna. Ich brak zazwyczaj prowadzi do komplikacji podczas montażu i powstawania nieprawidłowych dylatacji.

• Nieoczyszczenie i nienaprawienie wnęk okiennych. Pozostawienie, w czasie wymiany okien, śmieci i gruzu jako wypełnienie pustych przestrzeni oraz nieuszczelnienie spękań we wnękach okiennych to częsta praktyka, głównie kiedy ekipa chce szybko wykonać usługę. Tak zamontowane okno, nawet najlepszej jakości, nie będzie lepsze od tego starego. Powinno się planować prace tak, aby okno demontować na końcu, a nie na początku, co umożliwi poprawne wykonanie ww. prac.

• Brak ukierunkowania odprowadzenia wilgoci. Coraz częściej na montażach wtórnych stosowane są folie/taśmy paroprzepuszczalne i paroszczelne. Należy jednak pamiętać, że bez odpowiednio przygotowanych wnęk okiennych nie spełnią one swego zadania. Zgodnie ze sztuką budowlaną paroszczelnie ma być od wewnątrz, paroprzepuszczalnie od zewnątrz. Da to gwarancję odprowadzenia wilgoci z połączenia na zewnątrz, a tym samym zapobiegnie kumulowaniu się tej wilgoci wewnątrz połączenia.

• Brak ekspertyzy mykologicznej. Warunki Techniczne przewidują obligatoryjnie wykonanie takiej ekspertyzy w przypadku stwierdzenia występowania zawilgocenia i oznak korozji biologicznej przed podjęciem przebudowy, rozbudowy lub zmiany sposobu użytkowania budynku. Warto jednak podjąć podobne działania również w przypadku remontu, a za taki uważa się wymianę okien bez zmiany otworów okiennych.

Jak prawidłowo wykonać montaż wtórny?

Etapy prawidłowo wykonanego montażu wtórnego okien:

• wykonanie punktowych odkrywek;
• zdjęcie wymiarów nie tylko ze starego okna, ale również z wnęki wewnętrznej i zewnętrznej;
• oględziny mykologiczne i ewentualne zaproponowanie planu naprawczego;
• demontaż starych okien;
• oczyszczenie i zagruntowanie wewnętrznej wnęki okiennej;
• naprawa wewnętrznej wnęki okiennej;
• oklejenie wnęki folią/taśmą paroprzepuszczalną i paroszczelną, często konieczne osobne oklejenie okna i węgarka;
• pozycjonowanie i montaż mechaniczny nowych okien;
• uszczelnienie pianą;
• przyklejenie foli/taśm oraz oklejenie kotew blachowych;
• obróbka lub wykonanie zabudowy wewnętrznej.

Typowe błędy przy montażu pierwotnym okien

• Nieprzygotowanie wnęk okiennych, czyli brak wykonania, tzw. glifów. Pozostawienie podczas murowania odkrytych uchwytów transportowych lub też rozciętych pustaków ceramicznych oraz brak potrzeby stosowania spoin pionowych, powodują, że jest konieczność późniejszego wyrównania i uszczelnienia muru. W takim przypadku należy wytynkować wnękę okienną oraz pasy wokół niej (szer. 15-20 cm), po zewnętrznej i wewnętrznej stronie muru – tzw. glify. Ma to na celu uszczelnienie wnęki okiennej.

• Zdejmowanie wymiarów przed wykonaniem glifów. Zdjęcie wymiarów okien i wysłanie zamówienia na produkcję podczas pierwszej wizyty na budowie, a następnie wysłanie ekipy w celu wykonania glifów, powoduje że ich wymiary nie są uwzględnione w wymiarach okien. W efekcie powstają niewłaściwe dylatacje lub, w szczególnych przypadkach, problemem z osadzeniem okien w otworze.

• Pozostawianie okien opartych o ścianę na dłuższy czas. To dość częsty błąd na placu budowy. Skutkuje wypaczaniem się drzwi i okien, szczególnie PVC, które ulegają deformacji zwłaszcza w miesiącach letnich, przy wysokich temperaturach.

Inne błędy popełniane przy montażu okien i drzwi

Jak widać zarówno montaż wtórny, jaki i pierwotny mają swoją specyfikę. Można jednak w nich znaleźć kilka częstych, wspólnych błędów. Przede wszystkim są to:

• Zawieszanie okien w powietrzu bez podparcia przy montażu dolnego ramiaka.
• Stosowanie piany jako element montażowy.
• Używanie tych samych rodzajów elementów montażowych i złącznych do różnych rodzajów murów.
• Używanie tych samych rodzajów wierteł do różnych rodzajów murów.
• Nieodpowiednie szczeliny dylatacyjne między oknem a murem.

Montaż okien standardowych, energooszczędnych i antywłamaniowych

Spełnienie opisanych wyżej wymogów wynikających z Warunków Technicznych dotyczy wszystkich rodzajów okien, zarówno okien standardowych, energooszczędnych, jak i antywłamaniowych.

Okna antywłamaniowe wymagają indywidualnego podejścia i weryfikacji statycznej w każdym przypadku. Zawsze ważny jest rodzaj materiału z jakiego wykonany jest mur oraz rodzaj użytych elementów montażowych.

Okna energooszczędne wymagają indywidualnego podejścia do zabudowy wokół zamontowanego okna, gdyż musi ono spełnić dużo wyższe wymagania liniowego współczynnika przewodzenia ciepła okna zabudowanego, który powinien być mniejszy od 0,1 W/(m×K).

Montaż okien, niezależnie od materiału z jakiego są one wykonane, musi przenieść ciężar samej konstrukcji, siły użytkowe oraz obciążenia zewnętrzne (głównie obciążenie wiatrem) na konstrukcję budynku. To powoduje, że ze względu na statykę, montaż okien PVC i drewnianych jest podobny, zarówno w przypadku okien standardowych, jak i energooszczędnych.

Bardziej wymagający jest montaż okien antywłamaniowych. Tu różnice wynikają z faktu stosowania różnych klas odporności na włamanie (klasy RC2, RC3). Dotyczą one przede wszystkim potrzeby stosowania różnych wielkości dylatacji. Spowodowane to jest zróżnicowaną rozszerzalnością cieplną materiałów PVC i drewna oraz rodzajem użytych łączników montażowych mocowanych do konstrukcji okna czy też drzwi.

Kiedy najlepiej wykonać montaż okien?

Dostępność na rynku materiałów montażowych, które można stosować nawet przy -5⁰C powoduje, że mamy poczucie, że okna można montować nawet zimą. Oczywiście można, o ile naprawdę nie ma innego terminu i pod warunkiem, że w okresie wiosenno-letnim będziemy mieli możliwość przeprowadzenia kontroli takiego montażu i wprowadzenia ewentualnych poprawek.

Zmienne warunki atmosferyczne powodują, że strona zewnętrzna okna zmienia swoją temperaturę w zależności od pory roku. Zimą może to być nawet -20⁰C, latem +60⁰C. Od środka pomieszczenia okno ma stałą temperaturę wynoszącą +20⁰C. Każdy materiał z którego wykonane są okna lub drzwi ma swój własny współczynnik rozszerzalności cieplnej, np. PVC ok. 70×10-6 m/⁰C, aluminium – 23×10-6 m/⁰C, drewno – 5×10-6 m/⁰C.

W przypadku, np. okna wykonanego z PVC, przy zmianie temperatury zewnętrznej z - 20⁰C zimą, na +60⁰C latem, każdy metr okna zmieni swoją długość od zewnątrz o 5,6 mm. Jeżeli okno ma wysokość 2 m, to zmiana ta osiągnie 11,2 mm. Część dodatkowej długości skompensują wyłącznie najlepszej jakości materiały uszczelniające, przy zastosowaniu odpowiednich dylatacji, część jednak spowoduje wypaczanie się ram okiennych.

Okna antywłamaniowe powinny być montowane wyłącznie w okresie kiedy temperatura powietrza zbliżona jest do +20⁰C. Spowodowane to jest wymogiem zastosowania specjalnych i dużo sztywniejszych podparć pod zaczepami okuć obwiedniowych.