Montaż okien dachowych. Jakie są zasady montażu okien dachowych?
Prawidłowy montaż okien dachowych jest niezbędny do poprawnego ich działania i uniknięcia wielu problemów eksploatacyjnych. Istnieje wiele istotnych zasad montażu okien dachowych, jednak dzięki uproszczeniu procedur, nawet mniej doświadczony dekarz nie powinien mieć problemów z właściwą instalacją.
Montaż okien dachowych – właściwe umiejscowienie okien w połaci
Montaż okien dachowych należy rozpocząć od wybrania właściwej ich lokalizacji, ponieważ to ona decyduje o użytkowalności okien. W wyznaczeniu pozycji pomaga zastosowanie się do kilku podstawowych zasad. Wysokość, na jaką powinna sięgać górna krawędź, musi wynosić ok. 200 cm, co jest wartością o 20 cm niższą niż zalecane jej umiejscowienie w przypadku okna fasadowego, optymalną wysokość dolnej krawędzi wynoszącą 90 cm należy natomiast skorygować, biorąc pod uwagę sposób otwierania okna dachowego. Jeżeli podczas montażu okien zastosujemy rozwiązanie ze sposobem dolnym, uchwyt powinien znajdować się na wysokości ok. 110–120 cm. Podane wartości nie są uniwersalne i odnoszą się do najbardziej typowego nachylenia połaci (40–45°) [1, 2].
Planując montaż okien dachowych trzeba także zwrócić uwagę, że jeśli doświetlamy oknami dachowymi pomieszczenia o większej powierzchni, lepszym rozwiązaniem będzie zastosowanie kilku o mniejszej niż jednego panoramicznego. Przede wszystkim w większości przypadków uzyskamy wtedy większą ilość światła, unikniemy również wielu dodatkowych zabiegów wykonując montaż okien dachowych, w tym ingerencji w konstrukcję więźby dachowej [1].
Zasady montażu okien dachowych
Zasady montażu okien dachowych i stopień trudności prac zależą w dużej mierze od konstrukcji poszycia oraz więźby dachowej. Większość instrukcji opisujących montaż okien dachowych przewiduje niemal każdą ewentualność i pozwala uniknąć kosztownych błędów, które prowadzić mogą m.in. do powstania nieszczelności w poszyciu czy pogorszenia się właściwości termoizolacyjnych przegrody.
Wykonując montaż okien dachowych, jeżeli mamy taką możliwość, szerokość skrzydła należy dobrać do rozstawu krokwi, aby zminimalizować zakres prac przygotowawczych. Za idealną można uznać sytuację, w której szerokość okna jest o ok. 6 cm mniejsza niż rozstaw w świetle między krokwiami. Jeśli jest ona wyraźnie mniejsza, konieczne będzie poszerzenie jednej krokwi przez dodanie deski lub wykonanie wymianu, ewentualnie montaż okien dachowych na łatach montażowych rozpartych poprzecznie [5, 6].
Bardziej problematyczna przy montażu okien dachowych jest sytuacja, w której odległość w świetle między krokwiami nie pozwala na umieszczenie okna dachowego i konieczne jest wycięcie jednej z nich. Jeśli potrzebnych jest tylko kilka centymetrów, najprostszym rozwiązaniem będzie odbudowanie ciągłości poprzez przytwierdzenie, z niezbędnym zakładem, fragmentu jednej z nich o przynajmniej takim samym przekroju po stronie zewnętrznej względem pola planowanego montażu. Jeżeli jednak taki zabieg nie będzie wystarczający, należy wykonać dwa wymiany, które jednocześnie przeniosą obciążenie z przeciętej krokwi na sąsiadujące oraz umożliwią oparcie elementów montażowych okna dachowego [1, 4]. Jeśli zajdzie konieczność przecięcia więcej niż jednej, trzeba dokładnie przeanalizować dany przypadek, ponieważ może być wymagane dodatkowe wzmocnienie konstrukcji więźby dachowej.
Montaż okien dachowych odbywa się zwykle bezpośrednio po lub w trakcie układania pokrycia dachowego, a przed wykonaniem ocieplenia poddasza. Sam jego przebieg jest ściśle określony w instrukcji z nim dostarczonej i zależy od rodzaju pokrycia. Tendencją producentów jest, aby montaż okien dachowych maksymalnie upraszczać – wkręty są w razie możliwości zastępowane zatrzaskami, a specjalne wręby mają za zadanie uniemożliwić niewłaściwą instalację poszczególnych elementów. Wysokość osadzenia okien dachowych w grubości poszycia może być różna i każdy producent określa zakres regulacji tego parametru.
Wykonując montaż okien dachowych niezwykle istotne z uwagi na szczelność poszycia jest połączenie systemu uszczelniającego okna dachowego z izolacją wstępnego krycia. Na koniec należy precyzyjnie zamontować kołnierz uszczelniający, którego funkcją jest odprowadzenie wody opadowej i zabezpieczenie elementów konstrukcyjnych okna dachowego. Trzeba pamiętać, że istnieją różne typy, przeznaczone do konkretnych rodzajów pokrycia; kompatybilność decyduje o skuteczności danego rozwiązania [1, 4–7].
Błędy w montażu okien dachowych
Jakość dostępnych na rynku okien dachowych jest wysoka, więc ryzyko, że zajdzie potrzeba przedwczesnej wymiany, jest niewielkie. Warunek stanowi jednak prawidłowy montaż okien dachowych, a praktyka wskazuje, że błędy w montażu okien dachowych zdarzają się nad wyraz często. Wśród najczęściej spotykanych należy wymienić uszkodzenia wywołane zbyt mocnym dokręceniem wkrętów, naruszenie struktury elementów blaszanych, nieprecyzyjne mocowanie kątowników, błędne osadzenie kołnierza uszczelniającego czy też po prostu niewłaściwy wybór rodzaju samego kołnierza. Błędy w montażu okien dachowych mogą skutkować nie tylko koniecznością wymiany elementów okna dachowego, ale nawet poważnym zawilgoceniem poszycia, które zwykle wiąże się z kłopotliwymi i kosztownymi pracami naprawczymi [1, 7].
Konserwacja okien dachowych
Po zakończeniu montażu niezwykle istotna jest właściwa konserwacja okien dachowych. Nowoczesne okna dachowe są łatwe w obsłudze i trwałe. Konserwacja okien dachowych wymaga jednak więcej wysiłku niż w przypadku fasadowych. Konsekwencje zaniedbań w tym zakresie mogą być ponadto zdecydowanie bardziej kosztowne. Wśród podstawowych zabiegów należy wymienić [5–7]:
- usuwanie liści, zanieczyszczeń oraz lodu z kołnierza i okien dachowych przynajmniej raz w roku,
- smarowanie zawiasów z wykorzystaniem płynnych smarów do okuć i elementów ruchomych (co kilka lat),
- renowację powłok malarsko-lakierniczych co 2 do 5 lat,
- regularne przeglądy w celu wykrycia ewentualnych nieszczelności.
Producenci stolarki okiennej mają w swoich ofertach specjalne zestawy naprawcze i konserwacyjne, które ułatwiają pielęgnację oraz umożliwiają usunięcie niewielkich uszkodzeń powłok lakierniczych. Poza standardową pielęgnacją warto zwrócić uwagę na zjawisko kondensacji pary wodnej, które w okolicach okna dachowego będzie się nasilać, nawet jeśli montaż okien dachowych został wykonany prawidłowo. Najlepszym sposobem na poradzenie sobie z tym problemem jest kontrolowanie wilgotności powietrza w pomieszczeniu poprzez system wentylacji grawitacyjnej lub mechanicznej. Utrzymywanie się jej na zbyt wysokim poziomie może nie tylko spowodować stopniowe zawilgocenie drewnianej ramy okiennej, lecz także przyczynić się do pogorszenia komfortu cieplnego.
Literatura:
1. T. Błaszczyński, „Dachy. Podstawy projektowania i wykonawstwa”, Dolnośląskie Wydawnictwo Edukacyjne, Wrocław 2014.
2. R. Wnuk, „Budowa Domu Pasywnego w praktyce”, Przewodnik Budowlany, Opolograf, Warszawa 2006.
3. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (DzU nr 75 z dnia 15.06.2002 r., poz. 690 z późn. zm.).
4. Velux, „Poddasze bez granic”, 2016 r.
5. www.velux.co.uk
6. www.fakro.pl
7. www.muratordom.pl
8. www.keyliteroofwindows.com
9. J. Żurawski, „Energochłonność budynków mieszkalnych”, „Izolacje” 2/2018.