Okucia do drzwi o podwyższonej odporności na włamanie
Prawidłowy dobór okucia do drzwi zewnętrznych pozwoli podnieść ich klasę odporności na włamanie. Aby okucia do drzwi zapewniły taką funkcję muszą charakteryzować się odpowiednimi rozwiązaniami konstrukcyjno-materiałowymi.
Spis treści
- Okucia do drzwi antywłamaniowych – zawiasy
- Okucia do drzwi antywłamaniowych – zamki
- Okucia do drzwi antywłamaniowych – wkładki bębenkowe
- Okucia do drzwi antywłamaniowych – tarcze drzwiowe
Okucia do drzwi zewnętrznych, stosowanych zarówno w domach jak i w budownictwie jednorodzinnym, powinny być starannie dobrane, tak aby drzwi stanowiły barierę trudną do sforsowania przez włamywaczy. Należy przy tym zapewnić odpowiednie rozwiązania konstrukcyjno-materiałowe. Dotyczy to skrzydła i ościeżnicy oraz współpracujących z nimi okuć do drzwi. Barierę stanowią drzwi o zwiększonej odporności na włamanie, wyposażone w odpowiedniego rodzaju okucia do drzwi, z których najistotniejszą rolę pełnią zawiasy, zamki, wkładki bębenkowe i tarcze drzwiowe, zwane popularnie szyldami.
Okucia do drzwi antywłamaniowych – zawiasy
Budowa okuć do drzwi powinna uwzględniać to, że drzwi antywłamaniowe ze względu na wzmocnioną konstrukcję charakteryzują się zwiększoną masą. Jest to szczególnie istotne w odniesieniu do zawiasów drzwiowych. Ponadto drzwi o zwiększonej odporności na włamanie muszą skutecznie oprzeć się próbom wyrwania, wyważenia lub wypchnięcia skrzydła. Wpływ na to mają okucia do drzwi m.in. zawiasy drzwiowe o odpowiedniej konstrukcji oraz stosownym usytuowaniu. Zazwyczaj skrzydło zawiesza się na trzech zawiasach i umieszcza przy nich stałe stalowe bolce przeciwwyważeniowe, które kotwią się w gniazdach wykonanych w ościeżnicach. Pozwala to wykluczyć możliwość wyjęcia lub wyważenia skrzydła nawet po przecięciu okuć. W drzwiach przeciwwłamaniowych najczęściej stosuje się stalowe trzyczęściowe zawiasy drzwiowe wkręcane jednoosiowe. Mają one możliwość regulacji w trzech płaszczyznach (luz boczny, wysokość i docisk), co pozwala na zachowanie minimalnej szczeliny pomiędzy skrzydłem a ościeżnicą. Coraz częściej spotyka się także kryte zawiasy, instalowane w luzie wrębowym pomiędzy ramami skrzydła a ościeżnicą drzwi. Eliminuje to m.in. dostęp włamywacza do ukrytych w ten sposób okuć do drzwi, co wyklucza możliwość wyważenia skrzydła.
Okucia do drzwi antywłamaniowych – zamki
Okuciami do drzwi mającymi także istotny wpływ na zwiększoną odporność na włamanie są odpowiednie zamki do drzwi. Obecnie stosuje się głównie zamki wielopunktowe, zawierające jednocześnie większą niż jeden liczbę punktów zamknięcia między skrzydłem drzwiowym a ościeżnicą, wzajemnie połączonych i centralnie sterowanych. Okucie zwane jest także zasuwnicą lub zamkiem listwowym. Zamek wielopunktowy zabezpiecza przed włamaniem nie tylko w części środkowej, gdzie standardowo jest zamontowany zamek zapadkowo-zasuwkowy z wkładką bębenkową, lecz także na dole i u góry skrzydła. Liczba dodatkowych miejsc ryglowania zależy od konstrukcji drzwi i wymagań użytkownika, a drzwi o typowych wymiarach mogą być zaryglowane np. w pięciu punktach. Dzięki zainstalowaniu kilku zamków, ale otwieranych jednym kluczem, skrzydło lepiej przylega do ościeżnicy i jest w zdecydowanie mniejszym stopniu podatne na odkształcenia w trakcie próby włamania. W skład typowego wielopunktowego zamka do drzwi zazwyczaj wchodzą: zamek podstawowy (przeważnie wpuszczany zapadkowo-zasuwkowy z wkładką bębenkową), od jednego do czterech zamków dodatkowych (wpuszczanych zasuwkowych), listwa czołowa (łącząca zamek podstawowy z zamkami dodatkowymi) oraz cięgno (zwane także listwą sterującą, sprzężające zasuwkę ryglującą zamka podstawowego z zasuwkami ryglującymi zamków dodatkowych, przy czym może być zakończone ryglem górnym, blokującym skrzydło w nadprożu ościeżnicy). Zamek podstawowy oraz dodatkowe mogą być wyposażone w różnego rodzaju i kształtu zasuwki ryglujące (tzw. rygle), takie jak proste i hakowe oraz rolkowe i trzpieniowe.
Okucia do drzwi antywłamaniowych – wkładki bębenkowe
Kolejnym okuciem do drzwi związanym ze zwiększoną odpornością na włamanie są wkładki bębenkowe. Wyroby te powinny charakteryzować się odpowiednią wytrzymałością klucza oraz trwałością nie mniejszą niż 100 000 cykli. Najistotniejszą cechą wkładek bębenkowych jest jednak wysoka odporność na atak: z wierceniem, z użyciem przecinaka, przez ukręcenie i wyrwanie oraz odporność na działanie momentu obrotowego. Wkładki bębenkowe dzielą się m.in. na symetryczne i niesymetryczne. Ten drugi rodzaj jest często stosowany w drzwiach przeciwwłamaniowych, co wynika z ich zwiększonej grubości.
Okucia do drzwi antywłamaniowych – tarcze drzwiowe
Ostatnie okucie do drzwi podnoszące ich odporność na włamanie, wymienione w artykule, stanowią tarcze drzwiowe, zwane także szyldami lub rozetami. Przyjmuje się, że wkładka bębenkowa jest najbardziej narażonym na atak włamywaczy elementem drzwi. W związku z tym wymaga właściwej ochrony, którą zapewnia odpowiedniej konstrukcji tarcza drzwiowa. Standardowo stosuje się wzmocnione tarcze nawierzchniowe wykonane z utwardzonej stali, zabezpieczające ją przed rozwierceniem oraz wyrwaniem. Skuteczniejszym rozwiązaniem jest użycie tarczy krytej, bezpośrednio skręconej z zamkiem. Wpuszczone w zewnętrzną płaszczyznę drzwi okucie niweluje pustą przestrzeń pomiędzy nim a zamkiem, skutecznie eliminując możliwość podważenia lub ukręcenia tarczy.
