Okucia okienne zwiększające odporność na włamanie – aktualne wymagania
Okucia okienne zwiększające odporność na włamanie muszą charakteryzować się odpowiednimi rozwiązaniami konstrukcyjno-materiałowymi. Tzw. okucia antywłamaniowe powinny być poddane odpowiednim badaniom i być przypisane do odpowiedniej klasy odporności na włamanie.
Spis treści
- Okucia okienne i ich wpływ na odporność na włamanie okien
- Okucia okienne antywłamaniowe – normy i wymagania
- Okucia okienne – kryteria klasyfikujące odporność na włamanie
- Okucia okienne antywłamaniowe – charakterystyka
Odpornością na włamanie budowlanych wyrobów otworowych, do których zalicza się okna i drzwi, nazywamy właściwość polegającą na stawianiu oporu próbom siłowego wejścia do chronionego pomieszczenia, z użyciem siły fizycznej oraz za pomocą określonych narzędzi. W literaturze fachowej z tej dziedziny przyjmuje się, iż większość złodziei zdefiniowanych jako przypadkowych odstępuje od próby włamania, jeżeli nie udaje się sforsować oporu stawianego przez budowlany wyrób otworowy przez 3 minuty.
Okucia okienne i ich wpływ na odporność na włamanie okien
Należy podkreślić, że nie ma takich okuć okiennych, które zapewnią całkowitą odporność na włamanie okien i drzwi – także niekiedy nazywanych drzwiami lub oknami antywłamaniowymi. Dysponujący odpowiednio długim czasem włamywacz, wyposażony w stosowny sprzęt, jest zdolny pokonać każde zabezpieczenie.
Istnieją jednak różne poziomy odporności na włamanie, które zostały zapisane w normach. Klasy odporności na włamanie budowlanych wyrobów otworowych opierają się głównie na czasie potrzebnym włamywaczowi do ich sforsowania.Jak już powyżej stwierdzono, budowlane wyroby otworowe mogą stawiać opór przed nieuprawnionym sforsowaniem wejścia z użyciem siły fizycznej wspomaganej odpowiednimi narzędziami. Okucia okienne lub drzwiowe w nich stosowane powinny cechować się określoną klasą odporności na włamanie. W przypadku okien i drzwi balkonowych zostały one wyposażone w elementy utrudniające wyważenie skrzydła z ościeżnicy, zazwyczaj trzpienie ryglujące w kształcie grzybka, zainstalowane na skrzydle. Współpracują one ze stalowymi zaczepami zamocowanymi na ramie ościeżnicy. Miejsce, w którym grzybek współpracuje z zaczepem, określa się jako „punkt bezpieczny”. Im ich więcej na obwodzie wyrobu, tym większa jest jego odporność na włamanie.
Przyjmuje się, że okno:
- w 1. klasie odporności na włamanie (RC 1) powinno być wyposażone w okucie okienne mające co najmniej cztery „punkty bezpieczne”
- w 2. klasie odporności na włamanie (RC 2)powinno być wyposażone w okucie okienne, w którym każdy punkt ryglowania jest bezpieczny.
Bardzo wysoki stopień bezpieczeństwa poszczególnych pomieszczeń, a także całych budynków można uzyskać poprzez połączenie mechanicznych elementów zabezpieczających (w stolarce zalicza się do nich: wytrzymałość ram skrzydeł i ościeżnic, właściwe oszklenie oraz odpowiednie okucia okienne lub drzwiowe) z systemami alarmowymi.
Okucia okienne antywłamaniowe – normy i wymagania
Obecnie w Polsce oraz w większości innych krajów europejskich stosowanie budowlanych wyrobów otworowych o określonej i dobranej do wymagań obiektu budowlanego klasie odporności na włamanie nie jest obowiązkowe. Ostatnie lata wykazują jednak coraz większą popularność tego typu rozwiązań. Dotyczy to głównie obiektów mieszkalnych jedno- i wielorodzinnych oraz użyteczności publicznej. Norma PN-EN 1627:2012 „Drzwi, okna, ściany osłonowe, kraty i żaluzje. Odporność na włamanie. Wymagania i klasyfikacja” precyzuje wymagania i klasyfikację właściwości dotyczących odporności na włamanie wyrobów wymienionych w jej tytule oraz definiuje pojęcie klasy odporności. Powyższą problematykę uzupełniają trzy normy:
- PN-EN 1628:2011 „Drzwi, okna, ściany osłonowe, kraty i żaluzje. Odporność na włamanie. Metoda badania dla określenia odporności na obciążenia statyczne”,
- PN-EN 1629:2011 „Drzwi, okna, ściany osłonowe, kraty i żaluzje. Odporność na włamanie. Metoda badania dla określenia odporności na obciążenia dynamiczne”,
- PN-EN 1630:2011 „Drzwi, okna, ściany osłonowe, kraty i żaluzje. Odporność na włamanie. Metoda badania dla określenia odporności na próby włamania ręcznego”.
Norma PN-EN 1627:2012 zawiera m.in. klasy odporności na włamanie budowlanych wyrobów otworowych, które uwzględniają metody działania włamywaczy okazjonalnych lub przypadkowych (klasy RC 1, RC 2, RC 3.) oraz bardziej doświadczonych i profesjonalnych (klasy RC 4, RC 5, RC 6). W oknach przeciwwłamaniowych najczęściej są stosowane okucia okienne 1. lub 2. klasy, w drzwiach podobnego typu natomiast – od 1. do 4.
Wymieniony dokument normalizacyjny precyzuje również wymagania odnoszące się bezpośrednio do okuć – wkładek bębenkowych, tarcz drzwiowych i zamków w odniesieniu do poszczególnych klas odporności na włamanie. Ponadto ujęto dodatkowe kryteria obejmujące m.in. cel ochrony, granice i metody badania.
Okucia okienne – kryteria klasyfikujące odporność na włamanie
Okucia okienne wykonane w klasach 1. oraz 2., i przewidzianych do zastosowania w oknach o takich samych klasach odporności na włamanie, określono m.in. następujące kryteria klasyfikacyjne:
- ze względu na wymagania konstrukcji przeciwwłamaniowej w okuciach okiennych należy stosować:
– czopy ryglujące z funkcją przeciwwyważeniową,– ochronę mechanizmu napędowego przed przewierceniem,– blokadę obrotu klameczki;
- ze względu na wytrzymałość okucia okienne powinny być odporne na działanie:
– siły 3 kN – pod obciążeniem statycznym skrzydła,– masy 30 kg – pod obciążeniem dynamicznym skrzydła;
- ze względu na czas okucia okienne powinny być odporne na włamanie ręczne:
– dla klasy 1. – nie określa się,– dla klasy 2. – przez okres trzech minut.
Okucia okienne antywłamaniowe – charakterystyka
We wznoszonych budynkach mieszkalnych i użyteczności publicznej montuje się głównie okna rozwierano-uchylne, które umożliwiają dobre oświetlenie pomieszczeń i ich regularną wentylację. Stosowane w nich okucia okienne, zwane także obwiedniowymi, służą do otwierania i blokowania okien oraz drzwi balkonowych. Coraz częściej okucia okienne mają określoną odporność na włamanie, choć zazwyczaj jest to 1. lub 2. klasa według normy PN-EN 1627:2012.
Najczęściej dotyczy to okuć okiennych nowej generacji, łączących w sobie wiele innowacyjnych, a jednocześnie praktycznych rozwiązań konstrukcyjno-materiałowych. Występują w postaci systemów modułowych o przejrzystej strukturze i znacznie zredukowanej, w odniesieniu do dotychczasowych rozwiązań, liczbie elementów. Ich cechą charakterystyczną jest duża elastyczność, pozwalająca na wykonanie okuć okiennych rozwierano-uchylnych z dodatkowymi funkcjami oraz możliwością podwyższenia poziomu bezpieczeństwa okna. Zgodnie z aktualnymi trendami wzornictwa przemysłowego zaczepy ramowe oraz zawiasy mają zaokrąglone krawędzie. Poza ergonomicznym i estetycznym wyglądem gwarantuje to także łatwe utrzymanie okuć okiennych w czystości.
Oferowane obecnie okucia okienne cechują się modułową budową i maksymalną uniwersalnością elementów. Producenci poszczególnych systemów zazwyczaj modernizowali swoje wyroby poprzez eliminację specjalnych elementów ramowych, wprowadzając na ich miejsce standardowe zaczepy, z możliwością wyposażenia ich w adaptery. Skutkuje to stosowaniem jednego rozwiązania konstrukcyjnego elementu ryglującego, przeważnie w postaci stalowego grzybka współpracującego ze wszystkimi zaczepami okucia okiennego. W połączeniu ze stalowym zaczepem zapewnia on wymaganą szczelność i bezpieczeństwo okna, a także łatwą regulację docisku skrzydła do ościeżnicy.
Okucia okienne rozwierano-uchylne o zwiększonej odporności na włamanie powinny spełniać jedno z kryteriów klasyfikacyjnych, jakim jest blokada obrotu klameczki. Uniemożliwia ona jej przekręcenie i otwarcie okna w sytuacji wybicia lub wycięcia szyby przez włamywacza i przełożenie przez utworzony otwór ręki. Podobną funkcjonalność ma blokada z wślizgiem, która jest stosowana wraz z elementem wielofunkcyjnym, pełniącym dodatkowo rolę zatrzasku balkonowego. Okucia okienne mogą również mieć udział w wietrzeniu pomieszczeń.
We współczesnym budownictwie montuje się okna o coraz większych wymiarach, a więc i o dużej masie. W związku z tym opracowano dla nich specjalne konstrukcje okuć okiennych rozwierano-uchylnych o podwyższonej odporności na włamanie. Rozwiązania te cechują się zazwyczaj zawiasami całkowicie ukrytymi w luzie wrębowym, co powoduje, że w przypadku zamkniętego okna są zupełnie niewidoczne.
Okna z zabezpieczeniem przeciwwłamaniowym mogą być także wyposażone w funkcję związaną z elektroniczną kontrolą. Wymaga to zamontowania na ościeżnicy specjalnych zaczepów kontaktowych, współpracujących z elementami okuć okiennych, usytuowanych na skrzydle okna. Zintegrowane z okuciem okiennym czujniki informują, które okna są zamknięte, a które otwarte. Ponadto ten rodzaj okuć okiennych może współdziałać z systemami grzewczymi i klimatyzacyjnymi oraz instalacjami alarmowymi zamontowanymi w pomieszczeniu.
